Marilyn Monroe ("MM"), wł. Norma Jeane Mortensen, Norma Jean Baker (ur. 1 czerwca 1926 w Los Angeles, zm. 5 sierpnia 1962 w Los Angeles) - amerykańska aktorka filmowa, legenda kina, seksbomba lat 50. i 60. XX w.Martin Edward Mortensen (piekarz) i Gladys Pearl Monroe (montażystka filmowa) rozeszli się przed narodzeniem Normy Jeane, zarejestrowanej potem w urzędzie jako Mortensen (prawdziwego, biologicznego ojca, nigdy nie ustalono, prawdopodobnie był nim Charles Stanley Gifford, pracujący razem z Gladys w studio RKO), w młodości znanej też jako Baker po pierwszym mężu Gladys, którym był John Newton Baker. Wychowywana w rodzinach zastępczych i sierocińcu.
19 czerwca 1942, w wieku 16 lat, po raz pierwszy wyszła za mąż za 21-letniego Jamesa Dougherty'ego, pracownika fabryki samolotów. 13 września 1946, po przeszło 4 latach małżeństwa rozwiedli się.
Jako modelka prezentowała kostiumy kąpielowe. 29 lipca 1946 zauważona przez Howarda Hughesa, szefa studia filmowego RKO, a w sierpniu – wezwana do biura Bena Lyona, kierownika ds. obsady – obrała pseudonim sceniczny Marilyn (imię Marilyn Miller (1898-1936), aktorki, wybrane przez Lyona) Monroe (nazwisko panieńskie matki), lecz pierwszy kontrakt (za namową agenta) podpisała z wytwórnią filmową Fox.
W latach 1947-'48 wystąpiła w kilku filmach, z których żaden nie odniósł większych sukcesów i wytwórnia filmowa Fox nie przedłużyła z nią kontraktu.
Wróciła do zawodu modelki oraz wstąpiła do szkoły aktorskiej. W 1949 pozowała nago do zdjęć, które w 1953 (kupione przez Hugha Hefnera) ukazały się w pierwszym numerze Playboya.
W 1950 zagrała małe role w kilku filmach; dwie z nich zauważyli widzowie i producenci. W 1952 (już jako znana aktorka) po raz pierwszy jako "platynowa blondynka" wystąpiła w filmie Małpia kuracja, a w 1953 w filmie Mężczyźni wolą blondynki przyniósł jej status gwiazdy i sławę. Platynowe blond włosy i malowane na policzku znamię, a więc znaki charakterystyczne uwodzicielskiego stylu, były tak naprawdę inspirowane wizerunkiem artystycznym Jean Harlow, aktorki lat trzydziestych wylansowanym w filmie Platynowa blondynka (1931)[1].
W 1953 spotkała Joe'go Di Maggia, słynnego baseballistę i 14 stycznia 1954 po raz drugi wyszła za mąż. 27 października 1954, po 274 dniach burzliwego małżeństwa (ona niewierna, on zazdrosny) rozwiedli się.
15 września 1954 wystąpiła w słynnej scenie z uniesioną podmuchem z kanału wentylacyjnego metra białą sukienką, nakręconej do filmu Słomiany wdowiec.
29 czerwca 1956 po raz trzeci wyszła za mąż za Arthura Millera, dramaturga, dokonując konwersji na judaizm reformowany. W trakcie najdłuższego małżeństwa dwukrotnie poroniła. 20 stycznia 1961, po przeszło 4 latach małżeństwa, rozwiedli się. Rozstanie przypieczętowali wspólnym filmem (o sobie) "Skłóceni z życiem", którego scenariusz napisał Miller, a wystąpiła w nim Marilyn.
Nadużywała alkoholu i barbituranów, popadała w coraz częstsze i dłuższe depresje, chorowała na bulimię, sprawiała coraz większe problemy na planie, opóźniając realizację filmów. Wraz z rozpoczęciem zdjęć do filmu Słodki kompromis stała się bardziej punktualna. Niechęć reżysera do aktorki, złe traktowanie przez wytwórnię Fox (oskarżającą ją niesłusznie o opóźnianie zdjęć) spowodowało rozwiązanie umowy z wytwórnią. Kroplą przelewającą czarę było opuszczenie planu, aby zaśpiewać Happy Birthday z okazji 45 urodzin Johna F. Kennedy'ego.
5 sierpnia 1962 znaleziono ją martwą w jej domu w Brentwood w Los Angeles, nagą na łóżku ze słuchawką telefoniczną w dłoni. Przyczyną zgonu, wg protokołu z sekcji zwłok, było przedawkowanie środków nasennych, choć nadal niewyjaśnione są ostatecznie tajemnicze okoliczności jej śmierci.
Istnieją hipotezy, iż nie był to przypadek, a morderstwo (zaaplikowanie leków) upozorowane na samobójstwo, z powodu jej związków z rodziną Kennedych oraz komunistami[2]. Aktorka romansowała zarówno z Johnem F. Kennedym, jak i jego bratem, Robertem F. Kennedym[3]. Pojawiały się więc spekulacje, że miała dostęp nie tylko do sypialni tych dwóch polityków, ale także do tajemnic państwowych i stała się z tego powodu zagrożeniem dla wpływowych kręgów politycznych. Za śmierć Marilyn obwiniano amerykańskie służby specjalne, a nawet samą rodzinę Kennedych. Silny wpływ na popularność hipotezy o morderstwie miał fakt, że zamordowano Johna F. Kennedy'ego i jego brata Roberta F. Kennedy'ego.
Marilyn zmarła będąc u szczytu swych możliwości, w glorii chwały. Tajemnicze okoliczności jej śmierci sprawiły, że stała się legendą. Do dzisiaj pozostaje uosobieniem wrażliwego, podniecającego seksu.
Filmografia [edytuj]
1962: Słodki kompromis (Something's Got to Give) jako Ellen Wagstaff Arden
1961: Skłóceni z życiem (The Misfits) jako Roslyn Taber
1960: Pokochajmy się (Let's Make Love) jako Amanda Dell
1959: Pół żartem, pół serio (Some Like It Hot) jako Sugar Kane Kowalczyk
1957: Książę i aktoreczka (The Prince and the showgirl) jako Elsie
1956: Przystanek autobusowy (Bus Stop) jako Cherie
1955: Słomiany wdowiec (The Seven Year Itch) jako bezimienna dziewczyna
1954: Rzeka bez powrotu (River of No Return) jako Kay Weston
1954: Nie ma jak show (There's No Business Like Show Business) jako Vicky Hoffman/Vicky Parker
1953: Jak poślubić milionera (How to Marry a Millionaire) jako Pola Debevoise
1953: Mężczyźni wolą blondynki (Gentlemen Prefer Blondes) jako Lorelei Lee
1953: Niagara jako Rose Loomis
1952: Na krawędzi (Clash by Night) jako Peggy
1952: Uprzejmie informujemy, że nie są państwo małżeństwem (We're Not Married!) jako Annabel Norris
1952: O. Henry przy pełnej widowni (O. Henry's Full House) jako kobieta na ulicy
1952: Proszę nie pukać (Don't Bother to Knock) jako Nell Forbes
1952: Małpia kuracja (Monkey Business) jako Lois Laurel
1951: Gniazdko miłości (Love Nest) jako Roberta Stevens
1951: As Young as You Feel jako Harriet
1951: Home Town Story jako Iris Martin
1951: Pobierzmy się (Let's Make It Legal) jako Joyce
1950: Wszystko o Ewie (All About Eve) jako Claudia Casswell
1950: Asfaltowa dżungla (The Asphalt Jungle) jako Angela Phinlay
1950: Right Cross jako Dusky Ledoux
1950: Podróż do Tomahawk (A Ticket to Tomahawk) jako Clara
1950: Błyskawica (The Fireball) jako Polly
1949: Szczęśliwa miłość (Love Happy) jako klientka
1948: Dziewczęta z chóru (Ladies of the Chorus) jako Peggy Martin
1948: Scudda-Hoo! Scudda-Hay! jako uczennica szkoły średniej Peggy (nie wym. w czołówce)
1947: Dangerous Years jako Eve
1947: Szokująca panna Pilgrim (The Shocking Miss Pilgrim) jako telefonistka (nie wym. w czołówce)
Nagrody [edytuj]
1962: laureatka - Złoty Glob (HFPA) w kat. najlepsza aktorka na świecie (1961)
1960: laureatka - Złoty Glob (HFPA) w kat. najlepsza aktorka w komedii lub musicalu (Pół żartem, pół serio, 1959)
1959: laureatka - Kryształowa Gwiazda (FFA) w kat. najlepsza aktorka zagraniczna (Książę i aktoreczka, 1957)
1958: laureatka - David di Donatello / Złota Płyta (IFA) w kat. najlepsza aktorka zagraniczna (Książę i aktoreczka, 1957)
1958: nominatka - Złota Maska (BAFTA) w kat. najlepsza aktorka zagraniczna (Książę i aktoreczka, 1957)
1957: nominatka - Złoty Glob (HFPA) w kat. najlepsza aktorka w komedii lub musicalu (Przystanek autobusowy, 1956)
1956: nominatka - Złota Maska (BAFTA) w kat. najlepsza aktorka zagraniczna (Słomiany wdowiec, 1955)
1954: laureatka - Złoty Glob (HFPA) w kat. najlepsza aktorka na świecie (1953)
Upamiętnia Ją [edytuj]
1996: piosenka Z twarzą Marilyn Monroe zespołu Myslovitz
1988: gwiazda "Corona Borealis" RA 16h Om 5s 30 53'
1987: piosenka Candle in the Wind Eltona Johna
1962: gwiazda w deptaku 6778 Hollywood Boulevard
19 czerwca 1942, w wieku 16 lat, po raz pierwszy wyszła za mąż za 21-letniego Jamesa Dougherty'ego, pracownika fabryki samolotów. 13 września 1946, po przeszło 4 latach małżeństwa rozwiedli się.
Jako modelka prezentowała kostiumy kąpielowe. 29 lipca 1946 zauważona przez Howarda Hughesa, szefa studia filmowego RKO, a w sierpniu – wezwana do biura Bena Lyona, kierownika ds. obsady – obrała pseudonim sceniczny Marilyn (imię Marilyn Miller (1898-1936), aktorki, wybrane przez Lyona) Monroe (nazwisko panieńskie matki), lecz pierwszy kontrakt (za namową agenta) podpisała z wytwórnią filmową Fox.
W latach 1947-'48 wystąpiła w kilku filmach, z których żaden nie odniósł większych sukcesów i wytwórnia filmowa Fox nie przedłużyła z nią kontraktu.
Wróciła do zawodu modelki oraz wstąpiła do szkoły aktorskiej. W 1949 pozowała nago do zdjęć, które w 1953 (kupione przez Hugha Hefnera) ukazały się w pierwszym numerze Playboya.
W 1950 zagrała małe role w kilku filmach; dwie z nich zauważyli widzowie i producenci. W 1952 (już jako znana aktorka) po raz pierwszy jako "platynowa blondynka" wystąpiła w filmie Małpia kuracja, a w 1953 w filmie Mężczyźni wolą blondynki przyniósł jej status gwiazdy i sławę. Platynowe blond włosy i malowane na policzku znamię, a więc znaki charakterystyczne uwodzicielskiego stylu, były tak naprawdę inspirowane wizerunkiem artystycznym Jean Harlow, aktorki lat trzydziestych wylansowanym w filmie Platynowa blondynka (1931)[1].
W 1953 spotkała Joe'go Di Maggia, słynnego baseballistę i 14 stycznia 1954 po raz drugi wyszła za mąż. 27 października 1954, po 274 dniach burzliwego małżeństwa (ona niewierna, on zazdrosny) rozwiedli się.
15 września 1954 wystąpiła w słynnej scenie z uniesioną podmuchem z kanału wentylacyjnego metra białą sukienką, nakręconej do filmu Słomiany wdowiec.
29 czerwca 1956 po raz trzeci wyszła za mąż za Arthura Millera, dramaturga, dokonując konwersji na judaizm reformowany. W trakcie najdłuższego małżeństwa dwukrotnie poroniła. 20 stycznia 1961, po przeszło 4 latach małżeństwa, rozwiedli się. Rozstanie przypieczętowali wspólnym filmem (o sobie) "Skłóceni z życiem", którego scenariusz napisał Miller, a wystąpiła w nim Marilyn.
Nadużywała alkoholu i barbituranów, popadała w coraz częstsze i dłuższe depresje, chorowała na bulimię, sprawiała coraz większe problemy na planie, opóźniając realizację filmów. Wraz z rozpoczęciem zdjęć do filmu Słodki kompromis stała się bardziej punktualna. Niechęć reżysera do aktorki, złe traktowanie przez wytwórnię Fox (oskarżającą ją niesłusznie o opóźnianie zdjęć) spowodowało rozwiązanie umowy z wytwórnią. Kroplą przelewającą czarę było opuszczenie planu, aby zaśpiewać Happy Birthday z okazji 45 urodzin Johna F. Kennedy'ego.
5 sierpnia 1962 znaleziono ją martwą w jej domu w Brentwood w Los Angeles, nagą na łóżku ze słuchawką telefoniczną w dłoni. Przyczyną zgonu, wg protokołu z sekcji zwłok, było przedawkowanie środków nasennych, choć nadal niewyjaśnione są ostatecznie tajemnicze okoliczności jej śmierci.
Istnieją hipotezy, iż nie był to przypadek, a morderstwo (zaaplikowanie leków) upozorowane na samobójstwo, z powodu jej związków z rodziną Kennedych oraz komunistami[2]. Aktorka romansowała zarówno z Johnem F. Kennedym, jak i jego bratem, Robertem F. Kennedym[3]. Pojawiały się więc spekulacje, że miała dostęp nie tylko do sypialni tych dwóch polityków, ale także do tajemnic państwowych i stała się z tego powodu zagrożeniem dla wpływowych kręgów politycznych. Za śmierć Marilyn obwiniano amerykańskie służby specjalne, a nawet samą rodzinę Kennedych. Silny wpływ na popularność hipotezy o morderstwie miał fakt, że zamordowano Johna F. Kennedy'ego i jego brata Roberta F. Kennedy'ego.
Marilyn zmarła będąc u szczytu swych możliwości, w glorii chwały. Tajemnicze okoliczności jej śmierci sprawiły, że stała się legendą. Do dzisiaj pozostaje uosobieniem wrażliwego, podniecającego seksu.
Filmografia [edytuj]
1962: Słodki kompromis (Something's Got to Give) jako Ellen Wagstaff Arden
1961: Skłóceni z życiem (The Misfits) jako Roslyn Taber
1960: Pokochajmy się (Let's Make Love) jako Amanda Dell
1959: Pół żartem, pół serio (Some Like It Hot) jako Sugar Kane Kowalczyk
1957: Książę i aktoreczka (The Prince and the showgirl) jako Elsie
1956: Przystanek autobusowy (Bus Stop) jako Cherie
1955: Słomiany wdowiec (The Seven Year Itch) jako bezimienna dziewczyna
1954: Rzeka bez powrotu (River of No Return) jako Kay Weston
1954: Nie ma jak show (There's No Business Like Show Business) jako Vicky Hoffman/Vicky Parker
1953: Jak poślubić milionera (How to Marry a Millionaire) jako Pola Debevoise
1953: Mężczyźni wolą blondynki (Gentlemen Prefer Blondes) jako Lorelei Lee
1953: Niagara jako Rose Loomis
1952: Na krawędzi (Clash by Night) jako Peggy
1952: Uprzejmie informujemy, że nie są państwo małżeństwem (We're Not Married!) jako Annabel Norris
1952: O. Henry przy pełnej widowni (O. Henry's Full House) jako kobieta na ulicy
1952: Proszę nie pukać (Don't Bother to Knock) jako Nell Forbes
1952: Małpia kuracja (Monkey Business) jako Lois Laurel
1951: Gniazdko miłości (Love Nest) jako Roberta Stevens
1951: As Young as You Feel jako Harriet
1951: Home Town Story jako Iris Martin
1951: Pobierzmy się (Let's Make It Legal) jako Joyce
1950: Wszystko o Ewie (All About Eve) jako Claudia Casswell
1950: Asfaltowa dżungla (The Asphalt Jungle) jako Angela Phinlay
1950: Right Cross jako Dusky Ledoux
1950: Podróż do Tomahawk (A Ticket to Tomahawk) jako Clara
1950: Błyskawica (The Fireball) jako Polly
1949: Szczęśliwa miłość (Love Happy) jako klientka
1948: Dziewczęta z chóru (Ladies of the Chorus) jako Peggy Martin
1948: Scudda-Hoo! Scudda-Hay! jako uczennica szkoły średniej Peggy (nie wym. w czołówce)
1947: Dangerous Years jako Eve
1947: Szokująca panna Pilgrim (The Shocking Miss Pilgrim) jako telefonistka (nie wym. w czołówce)
Nagrody [edytuj]
1962: laureatka - Złoty Glob (HFPA) w kat. najlepsza aktorka na świecie (1961)
1960: laureatka - Złoty Glob (HFPA) w kat. najlepsza aktorka w komedii lub musicalu (Pół żartem, pół serio, 1959)
1959: laureatka - Kryształowa Gwiazda (FFA) w kat. najlepsza aktorka zagraniczna (Książę i aktoreczka, 1957)
1958: laureatka - David di Donatello / Złota Płyta (IFA) w kat. najlepsza aktorka zagraniczna (Książę i aktoreczka, 1957)
1958: nominatka - Złota Maska (BAFTA) w kat. najlepsza aktorka zagraniczna (Książę i aktoreczka, 1957)
1957: nominatka - Złoty Glob (HFPA) w kat. najlepsza aktorka w komedii lub musicalu (Przystanek autobusowy, 1956)
1956: nominatka - Złota Maska (BAFTA) w kat. najlepsza aktorka zagraniczna (Słomiany wdowiec, 1955)
1954: laureatka - Złoty Glob (HFPA) w kat. najlepsza aktorka na świecie (1953)
Upamiętnia Ją [edytuj]
1996: piosenka Z twarzą Marilyn Monroe zespołu Myslovitz
1988: gwiazda "Corona Borealis" RA 16h Om 5s 30 53'
1987: piosenka Candle in the Wind Eltona Johna
1962: gwiazda w deptaku 6778 Hollywood Boulevard
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz